جیمز جویس، واژه تجلی را برای لحظه مکاشفه بکار می‌برد، که معمولا مقارن پایان داستان می‌آید و دریافت و آگاهی را تسریع می‌کند، و نحوه برداشت‌ها و وقایع را تغییر می‌دهد. غالبا جرقه واقعی ساده یا معمولی چنین لحظه‌ای را ایجاد می‌کند، این لحظه پایانی که جویس از آن به عنوان تجلی یاد می‌برد در داستان‌های کوتاه و بلند جویس دیده می‌شود. از جمله در داستان مردگان:" این داستان صرفا بیان تعدیل و تصحیح است، که در روابط میان شوهر و زنش در یک شب پدید می‌آید و این به واسطه آن است که زن در مجلس مهمانی خانوادگی از شنیدن سرودی تغییر حال می‌دهد و شوهر آن تغییر حال را درک می‌کند و به حق مربوط بدان می‌داند که زمانی زن او را دیگری می‌خواسته است. اما داستان را بخوانید و ببینید با و وجود این توضیح، به همین سادگی است یا کشف معنی در آن لطفی دیگر دارد."
