رمان خارجی
خشونت یا عدم خشونت ژرژ لباس سپاهی‌گری به تن دارد و در هند و چین و الجزایر از منافع فرانسه دفاع می‌کند. دوست دوران کودکی‌اش رولان حرفه آموزگاری را انتخاب کرده و روح شاگردانش را که مردان آینده کشورش است می‌پروراند. ژرژ قوی، ستیزه‌جو و بی‌باک است، رولان ضعیف، نرم‌خو و ترسو است. ولی با نوشتن مقاله‌های انتقادی و سردمداران و استعمارگران کشورش و رسوا کردن آنها به کشورش خدمت می‌کند. صحنه جنگ خشونت‌‌آمیز در الجزایر است و درگیری این دو یار قدیمی در نبردی که جامعه و منافع سرمایه‌داران بزرگ به آن تحمیل کرده و در کنار یکدیگر قرارشان داده است.