حکایت غمبار سرگذشت کسالتبار و بیهوده استاد استپانوویچ دانشمند است که در پایان عمر به این نتیجه میرسد که با تمامی دانش و معرفتش نه تنها طرفهای از زندگی برنبسته که بعد از گذشت این همه عمر هنوز هم نمیداند که حقیقت چیست و در کجا باید او را جستجو کرد. او حتی در جواب دوشیزه کاتیا، که از او میپرسد حقیقت چیست؟ میگوید: راستش را بخواهی من نمیدانم.