هاینریش بل انسانهای این دوران را به ما نشان میدهد و ما با اینان به تجربیاتی میرسیم که خود گویای بسیاری از مسایل اجتماعیاند، آنگاه که باز هم نفس ارواح را احساس میکنیم، آنگاه که پرتو اندکی از عشق به سویمان میتابد و زمانی که از ویرانههای باور و اعتقاد بر میخیزیم و شعله جاویدان را از خاموشی میرهانیم. در داستان عشقی روشن و سردی شاهد سکوت نسلی هستیم که به میهن بازگشته اما خوب میداند که در این جهان میهنی وجود ندارد.