چه باید کرد یکی از آثار برجسته تولستوی و از پرمعناترین و ژرفترین آنهاست. تولستوی در این کتاب با جملاتی ساده و روان یکی از دشوارترین موضوعهای جامعه خود، یعنی وضع دلخراش یک طبقه از مردم را به تصویر میکشد و با صراحت و واقعبینی، علل بدبختی و فقر و فلاکت مردمی را که با دیگران یکسان خلق شدهاند، اما از همه چیز حتی از کمترین امکانات حیات محروماند، تشریح میکند. این کتاب مظهر نوعدوستی و علاقه بینظیر تولستوی به مردم است و رنجی که بر نویسنده از مشاهده بینوایان جامعه دست داده، چنان روحش را فشرده و قلب مشتاق و پرصفای او را رنجور و غمگین کرده که بیاختیار شکوه سر میدهد و با همان صراحت و شجاعتی که خاص ذات اوست در تشریح علل این فساد و بیدادگری میپردازد و جامعه و نظام غلطی را که مسبب این تیرهروزیها است محکوم و مطرود میسازد.