انتشارات روشنگران فعالیت انتشاراتی خود را با چاپ کتاب (فیلمنامه) چرخدنده. اثر ژان پل سارتر آغاز کرد. این اثر نخست با نام «دستهای آلوده» به بازار آمد. اما در پی چاپ کتاب دستهای آلوده اثر آلبر کامو، سارتر نام کتاب را به چرخدنده تغییر داد. فیلمنامه، داستانی خیالی از یک انقلاب خیالی در مکانی خیالی (شاید در یکی از کشورهای امریکای لاتین) در زمانی نامعلوم است. حکایت یک انقلاب برباد رفته و بس آرزوهای تباهشده. سارتر در «چرخدنده» این سوال اساسی را مطرح میکند که در رهبری انقلابی و رهبری سیاسی، چه کس یا کسانی دستهایشان آلوده میشود و چه کسانی با دستهای پاک باقی میمانند؟ جواب او این است: آن کس که وارد عرصه عمل میشود، خواسته یا ناخواسته آلوده میشود و تنها آنان که هیچ کاری نمیکنند، میتوانند بعدها به پاکی خود ببالند...
